Het ETZ wil voldoen aan de afspraken uit het Nederlandse Klimaatakkoord. Welke maatregelen neemt het ETZ om de uitstoot van CO2 op eigen terrein in 2030 met de helft te verminderen? Dit staat in een CO2 routekaart, die ook een doorkijk geeft naar 2050. Dan moet onze CO2-uitstoot met 95% verminderd zijn.

Wat zijn de maatregelen?

• De nieuwbouw is aardgasloos. Er vindt een verschuiving plaats van gas naar elektriciteit. Verwarmen, koelen en bevochtigen van ruimtes en apparatuur doen we met duurzame energie en duurzaam ingekochte elektriciteit. In de bestaande bouw bouwen we het gebruik van aardgas af.
  
  
• De nieuwbouw krijgt een uitgebreid ondergronds netwerk voor verwarming en koeling. Dit zorgt in de winter voor voldoende warmte in het gebouw én voor koele ruimtes in de zomer. De voordelen zijn een flinke verlaging van het energieverbruik en meer comfort in de gebouwen zelf. Het voordeel is dat ook gebouwen onderling hun overtollige warmte en koude energie kunnen uitwisselen.

Het broeikaseffect verminderen

Hoe verduurzamen we het vastgoed van het ETZ de komende jaren?

• Het ETZ heeft aandacht voor de materialen die worden gebruikt in de nieuwbouw. Want we weten allemaal: veel grondstoffen zijn schaars tegenwoordig. En materialen zorgen vaak voor een belasting van het milieu bij het winnen en verwerken ervan.
• Onze uitdaging is een gebouw te ontwerpen dat minder opwarmt. Hoe zorgen we voor koelte? Bijvoorbeeld door goede isolatie en door ons terrein minder te bestraten. Zo loopt de temperatuur op hete dagen minder hoog op en zakt meer water in de grond bij flinke regenbuien. Door bomen te planten krijgen we meer schaduw.
• Een mogelijkheid is het aanleggen van een groen dak met vetplanten. Enkele voordelen: een groen dak houdt water vast. Hierdoor neemt de belasting op het riool af en in de zomer wordt de hitte geweerd. Een nadeel: extra onderhoud, en dus hogere exploitatiekosten.
• We willen verdroging van de grond tegengaan, bijvoorbeeld door het realiseren van waterbergingen waar regenwater wordt opgevangen.
  ETZ Elisabeth ligt in de nabijheid van een overstromingsgebied van rivier de Leij. We houden hier in de bouw rekening mee door de nieuwbouw hoger te plaatsen en geen kelders aan te leggen.

Onze bouwkundige maatregelen

Het ETZ is aangesloten bij het Milieu Platform Zorg (MPZ). MPZ werkt met verschillende niveaus: brons, zilver en goud. Locatie ETZ Elisabeth voldoet aan de eisen van het keurmerk zilver. Het ziekenhuis koopt onder meer duurzaam in, gebruikt alleen milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen en verspilt minder voedsel en medicijnen. Dit niveau willen we graag behouden; ook ETZ TweeSteden streeft hiernaar. De nieuwbouw voldoet straks minimaal aan de MPZ eisen voor zilver.

Wat we doen voor de medaille zilver

Groene entreezone
De nieuwe hoofdingang van het ziekenhuis ligt in 2030/2040 naast het Leijpark. Dat nodigt uit om een mooie, groene entreezone te maken met een overgang naar het park. Met aandacht voor de aanwezige flora en fauna. De ingang voor patiënten en bezoekers van de Spoedeisende Hulp en de nieuwe Huisartsen Spoedpost is vanaf medio 2026 bereikbaar via de Kempenbaan en de Dokter Bloemenlaan. Het ziekenhuis richt zich niet alleen naar de natuur, maar wil de natuur ook helpen. Bijvoorbeeld door het opnemen van nestkasten in de gevel voor vleermuizen of vogels.

Ecologische verbindingszone
Het ETZ ligt aan een ecologische verbindingszone. Dat is een zone die natuurgebieden verbindt. De beek de Leij met haar oevers is hiervan een voorbeeld. Deze fungeert als trekroute en als leef- en voortplantingsgebied voor dieren en planten. Ecologische verbindingszones zijn er niet alleen voor planten en dieren, maar maken het landschap ook afwisselender en aantrekkelijker voor de mens. Ook is er vaak ruimte gereserveerd voor het bergen van water tijdens hevige regenbuien. Zo zorgen deze zones voor het verminderen van wateroverlast. Voorop staat dat de ecologische verbindingszone in de toekomst én tijdens het hele bouwproces blijft functioneren. Diversiteit in beplanting en variatie in leefomstandigheden zijn daarbij belangrijk.

Dit zorgt voor meer natuur dichtbij

Nederlanders (en ook de ziekenhuizen) gebruiken tegenwoordig steeds meer medicijnen. De resten daarvan komen via urine en ontlasting in het riool en daarna in sloten en rivieren terecht. Dit is slecht voor het waterleven. Zo zorgen anticonceptiemiddelen voor geslachtsverandering bij vissen. En pijnstillers beschadigen het weefsel van vissen.

Ook komen medicijnresten voor in drinkwater. Nu is dat nog in hele lage concentraties, maar we maken ons wel zorgen over de toekomst. Door vergrijzing neemt het gebruik van geneesmiddelen toe en kan de concentratie van dit soort stoffen in het oppervlaktewater flink hoger worden.

Een deel van met name antibiotica in het oppervlaktewater is afkomstig van ziekenhuizen. Daarom onderzoeken we voor de nieuwbouw hoe het afvalwater gezuiverd kan worden voordat het wordt geloosd op het riool.  

Waarom we nadenken over afvalwaterzuivering